Farklı özelliklere ve çeşitliliğe sahip varlıkları barındıran protista alemi, oldukça geniş bir dünyadır. Bu grupta yer alan canlılar mikroskobik, ototrof, heterotrof, çok hücreli veya tek hücreli olabilirler. Bu tür özelliklere sahip canlıların beslenmeleri fagositoz, absorbsiyon, eşeyli veya eşeysiz üreme yoluyla gerçekleşir.
Ayrıca, siller, yalancı ayaklar veya kamçı ile hareket eden protistler de bulunmaktadır. Günümüze kadar yaklaşık 60.000 fosil türü tespit edilmiştir. Bu bağlamda, protista alemi birçok kişi tarafından merak edilen konuların başında gelmektedir. Sıklıkla duyulmaları nedeniyle de araştırma konusu olmuşlardır.
Protista alemi, çok hücreli veya tek hücreli olan ve hepsi ökaryot hücrelere sahip canlıları içerir. Bu canlılar bireysel olarak veya koloni halinde yaşamlarına devam ederler. Mevcut protista alemi üyeleri, bazı organeller aracılığıyla arkeler ve bakterilerden ayırt edilir. Günümüzde yaklaşık 60.000 mevcut türü bulunmaktadır, bu sayıya ek olarak nesli tükenmiş birçok tür de vardır.
Protista alemi içinde vücut şekli, üreme ve beslenme biçimleri açısından büyük farklılıklar bulunur. Hareket edemeyen türler de mevcuttur. Çoğu protist mikroskobiktir ve çok hücreli gruplar halinde bulunsalar da herhangi bir doku yapısına sahip değillerdir.
Bazıları ototrof beslenirken, bazıları ise heterotrof beslenir. Ayrıca mutualist veya parazit yaşayan türler de bulunmaktadır. Eşeyli üreme de görülebilir, ancak bu genellikle stresli zamanlarda gerçekleşir.
Protistlerin bazıları çok hücreli yapılara sahip olsa da doku oluşumu görülmez. Ayrıca, protistlerin tek hücreli veya çok hücreli olmanın dışında ortak özellikleri yoktur. Protistler, eşeyli veya eşeysiz üreyebilirler.
Protista aleminde yer alan kök ayaklılarda hücre çeperi bulunmaz. Sporlular grubunda ise özel yapılar mevcut değildir ve bu grubun tüm üyeleri zorunlu iç parazit olarak yaşar. Grubun en tanınmış üyelerinden olan Euglenada’da da hücre çeperi yoktur.
Protistlerin üreme şekilleri hem eşeyli hem de eşeysiz olabilir. Bu bağlamda, protistlerin hareketsiz yaşayan türleri olduğu gibi siller veya kamçı ile hareket eden türleri de bulunmaktadır.
Parazit olarak yaşayan birçok protist, konak canlıda hastalığa sebep olur. Ayrıca mutualist türler de mevcuttur. Tek hücreli türlerde yaşam, hücre içinde yer alan organeller aracılığıyla sürdürülür.
Bazı protistler, diğer canlılarla karşılıklı etkileşimde bulunurken, bazıları da fotosentez yaparak yaşamsal döngülerini gerçekleştirir. Bazı protista türleri, bitki veya hayvan hastalıklarına neden olabilir.
Protistler genellikle sulu ortamlarda yaşar. Diğer canlıları habitat olarak kullanan ve nemli ortamlarda yaşayan protistler de bulunmaktadır. Bu nedenle, protistaların sınıflandırılmasında bazı zorluklar yaşanmakta ve bu gruptaki canlılar bitki ve hayvanlardan ayrı olarak sınıflandırılmaktadır.
