İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin son trajik helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından düzenlenen seçimler, ülkenin siyasi manzarasını yeniden şekillendirmeye hazırlanıyor. Dün yapılan oylamada, reformcu tek aday Mesud Pezeşkiyan ilk turda önemli bir avantaj elde etti.
Seçim Merkezi’nden gelen ilk sonuçlara göre, sayılan 12 milyon 58 bin 843 oyun yaklaşık %42,3’ünü alan Pezeşkiyan yarışın lideri olarak öne çıkıyor. Eski Devrim Muhafızları Komutanı Said Celili ise %39,5’lik oy oranıyla onu yakından takip ediyor. Yarışın diğer adayları arasında Muhammed Bakır Kalibaf (%13) ve Mustafa Purmuhammedi (%0,8) yer alıyor.
Kazanmak için ilk turda oyların %50+1’ini alması gereken adayların bu eşiğe ulaşamaması halinde, en çok oyu alan iki aday ikinci tura kalacak. Bu tur, 5 Temmuz’da yapılacak ve kazanan ülkenin 9. Cumhurbaşkanı unvanını alacak.
Azeri Türk’ü milletvekili Pezeşkiyan, Uzmanlar Meclisi’nin onayıyla yarışa giren reform yanlılarının desteklediği tek ılımlı aday olarak öne çıkıyor. Analistler, Pezeşkiyan’ın adaylığının, özellikle Türk kökenli nüfus ve azınlıklar arasında seçim katılımını artırmayı amaçladığına inanıyor.
Doktor olan Pezeşkiyan, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’nin reformcu yönetiminde Sağlık Bakanı olarak görev yaptı ve 2008’den bu yana Parlamento’da bulunuyor. Türk kökenli nüfusun destekçisi olan Pezeşkiyan, mitinglerinde Azerice şarkılar çaldırarak Türk azınlığın desteğini topladı. İran’da Türk kökenlilerin sayısı tahminlere göre 30 milyonu aşmaktadır.
Eski Devrim Muhafızları Komutanı Said Celili, muhafazakar seçmenlerin desteğini arkasına alarak Pezeşkiyan’a meydan okuyor. Celili, İran’ın eski Dışişleri Bakan Yardımcılığı görevini üstlendi ve nükleer müzakerelerdeki sert duruşuyla tanınıyor.
Muhafazakar blok, Celili’nin güçlü uluslararası ilişkileri ve Batı’ya karşı kararlı duruşunu öne çıkarıyor. Ancak eleştirmenler onun nükleer konulardaki deneyim eksikliğine ve ülkenin ekonomik zorluklarını çözme konusundaki yetersizliğine dikkat çekiyor.
Yarışa katılan diğer adaylar arasında eski Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf ve eski İstihbarat Bakanı Mustafa Purmuhammedi yer alıyor. Kalibaf, muhafazakar oyların bir kısmını bölmeyi hedeflerken, Purmuhammedi’nin seçimi etkilemesi beklenmiyor.
Seçimin sonucu önümüzdeki günlerde netleşecek olsa da Pezeşkiyan, ilk turda ciddi bir avantaj elde ederek yarışta öne çıktı. Reformcular, Türk azınlığın desteğiyle kazanırken, muhafazakarlar Celili’nin deneyimine ve dış politika becerilerine güveniyor. İran halkının bu kritik seçimlerde iradesini nasıl ifade edeceğini yalnızca zaman gösterecek.
