Türkiye’nin yüksek enflasyonla mücadelesi, ekonomi politikası hatalarının bedelini en çok emeklilere ödetiyor.
73 yaşındaki emekli Fettah Deniz, çocuklarının yardımı olmadan hayatta kalamayacağını söylüyor.
“Bu da aslında tam olarak yaşamak değil.”
Seçim sonrası ekonomiyi yöneten Mehmet Şimşek ve yeni Merkez Bankası yönetimi, enflasyonu düşürmek için politika faizini yukarı çekti.
Bu politika, asgari ücret ve emekli aylığı ile geçinmek zorunda olanları daha da zor durumda bıraktı.
Fettah Deniz, torununa harçlık vermemek için saklandığını ve bunun “toplumun çoğu öyle; onurlu, haysiyetli, gelenek ve göreneklerine bağlı insanların sıkıntısı” olduğunu vurguluyor.
DİSK’in 2023 sonu verilerine göre, Türkiye’de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin altıda biri civarında.
Rapora göre, ortalama emekli aylığı İspanya’da 1,417, Fransa’da 1,485, Almanya’da 1,552, İtalya’da 1,582, Belçika’da 1,717, Hollanda’da ise 2,003 euro iken Türkiye’de 237 euro.
2024 yılı ortalama emekli aylığı yaklaşık 330 euro seviyesinde.
Ekonomi Uzmanı Aziz Çelik, Türkiye’deki emeklilik koşullarının zorlaştığını ve emekli maaşlarının asgari ücretin altına düştüğünü söyledi.
“Gelecekte emekli yoksulluğu artacak.”
Türk-İş’in yoksulluk sınırı raporuna göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı yaklaşık 1766 euro. Yani ortalama 300 euro olan emekli maaşı yoksulluk sınırının çok altında.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, aile içi yardımlaşmanın yoksulluk karşısında etkili olmadığını söyledi.
“Bugün çalışan yoksulluğu ve emekli yoksulluğu diye bir gerçekle karşı karşıyayız.”
“Çalışanların giderek kendini yoksul hissetmesi bir örneği de İstanbul’da 50 bin lira maaş alan 28 yaşındaki Şilan.”
Şilan yaşadığı sıkıntıyı şu sözlerle ifade ediyor:
“İstanbul gibi büyük şehirlerde aldığın maaşla yetinmek mümkün değil. Aslında her ay daha da zorlaşıyor bu süreç.”
“Bazen şehir dışına taşınmak gibi planlar yapıyorum ama taşınmak bile çok pahalı. O nedenle kapana kısılmış hissediyorum.”
2024 itibariyle Hazine katkısıyla en düşük 10 bin TL olan emekli aylıkları asgari ücretin yüzde 41 altında.
DİSK’e göre, 2002’de ortalama emekli aylığı asgari ücretin yüzde 40 üzerindeydi.
TCMB’nin sıkılaşma politikası sonrası artan faizler, mevduat birikimi olanlar için cazip olsa da, enflasyon karşısında birikimler de eriyor.
Ekonomist Hayri Kozanoğlu, Mehmet Şimşek’in ekonomi politikalarının dar gelirliler ve emekliler için uygun olmadığına işaret etti.
Uygulamaların büyükşehirlerde yaşayan emekliler arasında ciddi bir yoksullaşmaya yol açtığını vurguladı.
“Ekonomi yönetimi insanların yaşam standartlarının gerilemesine karşı bir önlem almıyor.”
Milli gelir içerisinde emekçi kesimin payının giderek gerilediğini ve sermayenin arttığını vurguladı.
