Edinburgh Üniversitesi’nin Önemli Beyin Sağlığı Keşfi: Bahçeciliğin 80 Yaşa Kadar Demansa Karşı Koruyucu Etkisi
Giriş
Edinburgh Üniversitesi’nin psikoloji araştırmacıları tarafından yürütülen kapsamlı bir çalışma, neredeyse bir asırdır yüzlerce İskoç’un yaşam tarzlarını ve beyin sağlıklarını inceledi ve önemli bulgular elde etti. Araştırma, bahçecilikle geçirilen zamanın, ekonomik durum ve eğitim düzeyi ne olursa olsun, kişileri 80 yaşına kadar demansa karşı koruyabileceğini ortaya koydu.
Bahçeciliğin Zihinsel Faydaları
Journal of Environmental Psychology’de yayınlanan makale, “bahçıvanlık faaliyetlerinin zihinsel olarak uyarıcı doğasının, daha önce yeterince araştırılmamış olsa da ileri yaşlarda bile beyne olumlu katkılarda bulunabileceğini” vurguluyor. Bahçecilik, hafıza ve yürütücü işlevler gibi karmaşık bilişsel süreçleri içerir.
Bahçeyle Uğraşanların Bilişsel Sağlığı
Araştırma, sağlıklı bilişsel yaşlanma ile bahçecilik arasındaki ilişkinin çoğunlukla göz ardı edildiğini ortaya koydu. Veriler, düzenli olarak bahçecilikle uğraşan 280 kişinin, emekli olduklarında çocukluklarına göre daha iyi bilişsel yeteneklere sahip olduğunu gösterdi. Buna karşılık, hiç bahçecilik yapmayan veya nadiren bahçecilik yapan 187 kişide bilişsel gerileme gözlemlendi.
Demansın Önlenmesi
Demans, beyin hücrelerinin geri dönüşü olmayan bir şekilde hasar görmesi sonucu oluşan, hafıza, konsantrasyon ve problem çözme becerilerinde bozulmaya yol açan bir hastalıktır. İskoçya’da yaklaşık 100.000 kişi demansla mücadele ediyor ve bu durum tüm ölümlerin %13’ünden sorumlu. Araştırma, bahçeciliğin demans riskini azaltabileceğini göstererek, beyni aktif tutmanın ve hastalığın önlenmesinde önemli bir rol oynadığını vurgulamaktadır.
Bahçeciliğin Faydaları
Alzheimer İskoçya, araştırma bulgularını cesaret verici olarak değerlendirdi ve beyin sağlığı konularındaki lideri Gillian Councill, “İnsanlar genellikle bahçeciliğin sağlayabileceği faydaların farkında değiller” dedi. “Yabani ot temizliği, dikim ve hasat gibi faaliyetler el gücünü güçlendirir ve araştırmalar bunun beyin sağlığına faydalı olabileceğini göstermiştir. Ayrıca kendi yiyeceğinizi yetiştirmek daha sağlıklı beslenmenize yardımcı olabilir.”
Çalışmanın Metodolojisi
Araştırma ekibi, uzun vadeli bir beyin fonksiyonu araştırması kapsamında veri topladı. 1921’de Edinburgh ve çevresinde doğan çocuklar, 11 yaşındayken zeka testine tabi tutularak akıl yürütme ve aritmetik becerileri ölçüldü. Yüzlerce kişi daha sonraki yaşamlarında takip edildi ve 79 yaşında aynı teste tabi tutuldular. Ayrıca yaşam tarzları hakkında ayrıntılı bilgiler sağladılar ve 90 yaşına kadar beyin sağlıkları değerlendirildi.
Sonuç
Araştırmanın baş yazarı Dr. Janie Corley, bahçeciliğin sağlıklı bilişsel yaşlanma için göz ardı edilmiş bir faaliyet olduğunu vurguladı. “Bahçecilik projelerine katılmak, bitkiler hakkında bilgi edinmek ve genel bahçe bakımı gibi faaliyetler, hafıza, planlama ve problem çözme gibi karmaşık bilişsel süreçleri içerir ve bunların bilişsel işlevlerin korunmasına yardımcı olmada önemli bir rol oynayabilir.”
