Çip sektörü Tayvan gerilimiyle bir günde yarım trilyon dolar kaybetti

  Dünyanın en büyük yarı iletken şirketleri, ABD’nin Çin’e gönderilen yarı iletken teknolojisine daha fazla ihracat kısıtlaması planlaması ve Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Donald Trump’ın büyük yarı iletken üreticisi Tayvan’la ilgili sert açıklamalarının ardından bir günde yarım trilyon dolar değer kaybetti. Akıllı telefon, bilgisayar, otomobil, savunma teknolojileri ve beyaz eşya gibi hayatın birçok alanında kullanılan yarı iletkenleri üreten şirketler, ABD ve Çin arasındaki gerilimden olumsuz etkileniyor. İki ülke arasında bir süredir devam eden gerilimi artıran son adım ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin müttefiklerine, şirketlerin Çin’e gelişmiş yarı iletken teknolojisine erişim izni vermeye devam etmesi halinde, mümkün olan en ağır ticaret kısıtlamalarını uygulama planları oldu. ABD yönetiminin, “Tokyo Electron ve ASML Holding NV gibi şirketlerin Çin’e gelişmiş yarı iletken teknolojisine erişim sağlamaya devam etmesi halinde en ağır ticari kısıtlamaları kullanmayı düşündüğü” mesajını iletmesiyle yarı iletken piyasaları sarsıldı. Aynı gün Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünyanın en büyük gelişmiş yarı iletkenlerini üreten Tayvan ile ilgili sert açıklamaları da yarı iletken şirketlerinin hisselerindeki kayıpları hızlandırdı. Trump, Tayvan’ın ABD’deki yarı iletken endüstrisinin “neredeyse tamamını” ele geçirdiğini belirterek, “Tüm yarı iletken işimizi aldılar, çok zenginler. Sigorta poliçesinden farkımız olduğunu düşünmüyorum.” ifadelerini kullandı. Trump, Tayvan’ın ABD’ye katkı sağlamadığını ve ABD’ye savunma için ödeme yapması gerektiğini söyledi.

Hisseler Sert Düştü

Aynı gün gelen bu iki açıklama, yarı iletken sektöründe faaliyet gösteren firmaların hisselerinde bir günde 500 milyar dolarlık kayba yol açtı. Hollandalı yarı iletken üretim teknolojileri firması ASML’nin ABD’de listelenen hisseleri yüzde 11,1 değer kaybetti. ABD merkezli yapay zeka teknolojileri odaklı yarı iletken üreticisi Nvidia hisseleri yüzde 6,5 değer kaybına uğradı. Yaklaşık 3,3 trilyon dolarla dünyanın en değerli şirketlerinden Nvidia, hisselerindeki gerilemenin ardından yaklaşık 200 milyar dolar kaybetti. Piyasa değeri 700 milyar doların üzerinde bulunan Tayvan merkezli yarı iletken üreticisi TSMC’nin hisseleri de yaklaşık yüzde 8 geriledi. ABD merkezli yarı iletken üreticisi AMD’nin hisseleri yüzde 10,2 düştü. Piyasa değeri 200 milyar doları aşan ABD’li yarı iletken üreticisi Qualcomm hisseleri yüzde 8,6, Micron firması yüzde 6,3, Broadcom ise yüzde 7,9 değer kaybetti. ABD borsalarında işlem gören İngiliz yarı iletken ve yarı iletken tasarımı firması ARM Holding’in hisseleri de yüzde 9,5 değer kaybına uğradı.