Brest Litovsk Antlaşması: Özeti ve Önemi
- Dünya Savaşı sırasında, Rusya, Almanya, Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Bulgaristan arasında 3 Mart 1918’de Brest-Litovsk Antlaşması imzalandı.
Antlaşma, savaşı bitirmeyi ve Rusya’nın Alman işgalinden çekilmesini sağlamayı amaçlıyordu. Rusya, Finlandiya, Ukrayna, Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya’daki kaybedilen toprakların bir kısmını geri aldı.
Bununla birlikte, antlaşma 1. Dünya Savaşı’nın sonunda İttifak Devletlerinin kaybetmesiyle geçersiz hale geldi. Yine de, tarihi açıdan önemli bir anlaşma olarak kabul edilir:
- Osmanlı İmparatorluğu, daha önce kaybettiği bazı toprakları geri aldı.
- Rusya, savaştan çıktı.
- İttifak Devletleri bloğu zayıfladı.
- İngiltere, Gümrü bölgesinde bir Ermeni devleti kurulmasına yardım etti.
Maddeleri
Brest-Litovsk Antlaşması, imzacı devletler arasında aşağıdaki maddeleri içeriyordu:
- Askerler ve esirler karşılıklı olarak serbest bırakılacak.
- Rusya, ordularını terhis edecek.
- Baltık ve Karadeniz’deki ticari gemilerin serbest dolaşımına izin verilecek.
- Ukrayna ve Rusya barış anlaşması imzalayacak.
- Kars, Ardahan ve Batum’daki Rus birlikleri geri çekilecek.
İttifak Devletlerinin savaştaki yenilgisi nedeniyle antlaşmanın maddeleri tam olarak yerine getirilmedi. Ancak antlaşma, 1. Dünya Savaşı’nın gidişatını etkileyen önemli bir olay olmaya devam etti.
