Türkiye’nin Cari Açığı Düşüşe Geçti
Türkiye Ekonomik Bankası’nın Kıdemli Ekonomisti Okan Ertem, hazırladığı raporda Türkiye’nin cari açığının düşüş eğilimine girdiğini belirtti. Rapor, cari açığın 2023’ün ilk çeyreğinde GSYH’nin %5,5’ine yükseldikten sonra gerilediğini gösteriyor. Türkiye, geçen yıl ağırlıklı olarak döviz rezervleriyle finanse edilen 45 milyar dolarlık cari açıkla yılını kapattı.
Çekirdek Cari Bakiye Fazlaya Geçti
Altın ve enerji ithalatı hariç tutulduğunda, Türkiye’nin çekirdek cari bakiyesi 2018’den beri fazla veriyor. Haziran ayında ise yıllık çekirdek fazla 40 milyar dolara çıktı. Çekirdek cari bakiye ile reel kredi büyümesi arasında ters bir ilişki bulunması nedeniyle, genel bakiyeyi tahmin etmek için çekirdek cari bakiyeye odaklanılıyor.
Ticaret Dengesi İyileşiyor
Temmuz ayı dış ticaret verileri, iç talepte yavaşlama sinyali veriyor. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle ticaret açığı 6,2 milyar dolara geriledi. İhracat %14 artarken, ithalat %7 düştü. İhracat-ithalat oranında iyileşme gözlemleniyor. Tüketim malları ithalatı ilk kez 2022’den bu yana yıllık bazda azaldı.
Parasal Sıkılaştırma Destek Sağlıyor
Reel yıllık kredi büyümesindeki düşüş, tüketim ve sermaye malları ithalatında yıllık ivmede azalmaya yol açtı. Kredi büyümesi, çekirdek cari bakiyenin seyrinde belirleyici bir rol oynuyor. Gelecek yıl %0 reel kredi büyümesi varsayıldığında, çekirdek cari fazla/GSYH oranının 2025 sonunda %1,8 seviyesinde istikrar kazanacağı öngörülüyor.
Turizm ve Enerji İthalatı
Cari bakiyenin önemli bileşenlerinden biri olan turizm gelirleri, Haziran 2024 itibarıyla yıllık 44 milyar dolara ulaştı. Ancak, yabancı ziyaretçi sayısındaki yıllık ivme azalıyor. Turist başına yapılan harcamalardaki düşüş, turizm gelirlerinin GSYH içindeki payının gelecekte azalabileceğine işaret ediyor. Enerji ithalatı, net enerji ithalatçısı olan Türkiye için önemli bir cari açık bileşeni. Brent ham petrol fiyatının mevcut seviyelerde kalması halinde, net yıllık enerji ithalatı/GSYH oranının 2024 Haziran’daki %3,6’dan 2025 sonunda %2,8’e düşmesi bekleniyor.
Cari Açıkta İyileşme Bekleniyor
Tüm cari bakiye bileşenleri birleştirildiğinde, yıllık cari açığın 2024 sonunda GSYH’nin %1,5’ine, 2025 ortasında ise %1,3’e düşmesi öngörülüyor. 2024 ve 2025 için %3 GSYH büyümesi öngörülüyor. Parasal sıkılaştırma, 2025 yılı sonuna kadar %1,8’lik bir çekirdek cari fazla/GSYH oranı sağlayacak ve para birimi üzerinde sınırlı bir baskı oluşturacak. Bu durum, Türkiye’nin daha iyi dış finansman koşulları yaratmasına yardımcı olabilir.
