Yalnızca %2 ile %2,5’ini denetleyebilen Maliye, saha incelemeleriyle 30 bin 378 kişinin mükellef olmadan kayıtsız işyerleri açtığını tespit etti. Bu devasa hayalet işyeri sayısı, ülkedeki kayıt dışılığın ürkütücü boyutunu göstermektedir. Maliye, ayrıca 564 bin mükellefin defter işlemlerini düzgün tutmadığını ve kazancını gizlediğini, 734 bin mükellefin başkalarının POS cihazlarını veya hesaplarını kullanarak vergi kaybına yol açtığını tespit etti.
TBMM’ye sunulan vergi paketinde, kayıt dışı faaliyette bulunan ve vergi ziyaına sebep olanlara verilen cezalar %50 artırılacak. Maliye, ceza artışıyla kayıt dışılığın azalmasını öngörüyor.
2023 denetimlerinde yakalanan 30 bin 278 kayıtsız işyerinin cezasının artırılmasıyla kayıt dışılığın azalması bekleniyor. Ancak kaç işyerinin kayda gireceğine dair bir tahmin bulunmamaktadır.
Defter tutmayan, beyanname vermeyen, işe başlatma bildiriminde geç kalan 854 bin kişiye 2023 ve 2024 yıllarında toplam 517 milyon lira ceza verildi. Fiş, fatura kesmeyen 183 bin kişiye ise 2 milyar 850 milyon lira ceza uygulandı.
Vergi paketinde yer alan düzenlemeye göre, fiş vermeyen işletmelere ilk yakalanmada 3 bin 400 lira yerine 10 bin lira ceza verilecek. Cezalar her yakalanmada katlanacak, 6. ve sonraki tespitlerde ceza 100 bin liraya çıkacak. Toplamda bir işletme bir yılda 10 milyon liraya kadar fiş cezasıyla karşı karşıya kalabilecek. Fiş almayan müşteriler de 5 bin liralık ceza ödeyecekler.
Vergi paketini hazırlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelere katılmadı ve komisyonda tartışma yaşandı. Muhalefet milletvekilleri, Şimşek’in kendisi tarafından hazırlanan teklifi savunmasını ve soruları yanıtlamasını talep etti. Ancak AKP Milletvekilleri, Şimşek’in yerine Bakan Yardımcısı İlhan Hatipoğlu ve AKP Milletvekili Nilgün Ök’ün bilgi vereceğini belirtti. Muhalefet vekillerinin ısrarı üzerine görüşmelere 10 dakika ara verildi. Başkan Mehmet Muş, iç tüzük gereği Bakanı zorla getiremeyeceğini ve Anayasa değişmedikçe bunun mümkün olmadığını söyledi.
