Adalet Bakanı Tunç, 2025 Adalet Bakanlığı Bütçesine İlişkin Sunum Yaptı
Giriş
Adalet Bakanı Tunç, Adalet Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesine ilişkin sunumunu TBMM Genel Kurulu’nda gerçekleştirdi.
Adaletin Önemi
Tunç, adaletin her şeyin temeli ve insanın erdemi olduğunu vurgulayarak, gerçek adaletin hukuk devleti ile mümkün olduğunu belirtti. Türkiye’nin son 22 yılda hukukun üstünlüğünün sağlanması ve güvenilir bir adalet sisteminin kurulması için önemli ilerlemeler kaydettiğini aktardı.
Temel Kanunların Yenilenmesi ve Hak Arama Yollarının Genişletilmesi
Bu süreçte temel kanunların tamamının toplum ihtiyaçlarına ve çağın gereklerine uygun olarak yenilendiğini, yeni hak arama yollarının ihdas edildiğini ve mevcut hak arama yollarının genişletildiğini ifade etti. Ayrıca Anayasa’da reformlar yapıldığını ve toplumun değişen ihtiyaçları doğrultusunda uygulamaların yenilendiğini belirtti.
Hakim ve Savcıların Artırılması
Tunç, adaletin tecellisinde en önemli unsurun “insan” olduğunu vurguladı. 2002 yılında 9.349 olan hakim/savcı sayısının yüzde 164 artışla 24.682’ye yükseldiğini söyledi. Hakim ve savcıların eğitiminin önemine değinerek, hukuk fakültelerine girişte başarı sıralamasının 190 binden 125 bine yükseltildiğini belirtti.
Hukuk Fakültelerinde Reformlar
Tunç, hukuk fakültelerinde ikinci öğretim ve meslek yüksekokullarından geçişin kaldırıldığını, derslerin çağın gereklerine uygun olarak yenilendiğini ve akademik kadroların güçlendirildiğini aktardı. Ayrıca Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nın bu yıl uygulanmaya başlandığını ve hakim ve savcı yardımcılığı uygulamasının tecrübeli hakim ve savcıların yanında daha donanımlı başlangıçlar yapmalarını sağlayacağını ifade etti.
Mahkeme Teşkilatının Güçlendirilmesi
Mahkeme teşkilatının güçlendirildiğini belirten Tunç, 2002’de adli yargıda 3.581 mahkeme varken, şu anda 8.383 mahkemeye ulaştıklarını söyledi. İdari yargıda da mahkeme sayısının 146’dan 233’e yükseltildiğini vurguladı.
İstinaf Mahkemelerinin Artırılması
İstinaf mahkemelerinin Tekirdağ ve Denizli’de açılan Bölge Adliye Mahkemeleriyle 17’ye yükseldiğini, Malatya Bölge Adliye Mahkemesinin de faaliyete geçeceğini bildirdi.
Derdest Dosya Sayısı ve Karar Sayısı
Mevcut durumda mahkemelerde toplam 11 milyon 795 bin derdest dosya bulunduğunu ve ağır iş yüküne rağmen yargı teşkilatı tarafından 12 milyon 230 bin dosyada karar verildiğini belirtti. Hakim ve savcıların teftişinin ve hedef süreye uyumun hassasiyetle takip edildiğini vurguladı.
2025 Yatırım Programı
“2025 Yılı Yatırım Programı’na 68 adliye, 2 adli tıp binası, 20 ceza infaz kurumu, 3 personel eğitim merkezi ve 30 mahalde toplam 896 dairelik kamu konutu yapılması için teklifte bulunduk” dedi.
Dijitalleşme Çalışmaları
Dijital çağın gereklerine uyum sağlamak için UYAP entegrasyon çalışmaları kapsamında 57 kurumla 185 farklı entegrasyonun tamamlandığını belirtti. Vatandaş portalının 22 milyon kullanıcıya ulaştığını aktardı. Ayrıca SEGBİS, e-Duruşma, e-Tebligat ve icrada e-Satış uygulamalarının yargı hizmetlerinde verimliliği artırdığını ve maliyetleri düşürdüğünü ifade etti.
Yapay Zeka Çalışmaları
Tunç, yargıda yapay zeka çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
Ceza Sistemi Reformları
Ceza adaleti sisteminin etkinliğini artırmak amacıyla Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nda önemli değişiklikler yapıldığını belirtti. Tutuklama tedbiri, denetimli serbestlik ve toplumsal huzurun sağlanması için caydırıcı önlemleri içeren bilim komisyonlarının çalışmalarının sürdüğünü ve sonuçlarının kısa sürede TBMM’ye sunulacağını ifade etti.
Marmara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu İddiaları
Marmara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndaki iddialara ilişkin olarak da bilgi veren Tunç, tutuklanan kişilerin cezaevlerine sevkinde kötü muameleye maruz kaldığı yönündeki iddiaların doğru olmadığını vurguladı. Uygulamaların ceza infaz kurumları yönetmeliğine uygun olarak gerçekleştirildiğini ve hiçbir şekilde çıplak aramaların yapılmadığını belirtti. Başörtüsüne yönelik bir kısıtlama olmadığını da ifade etti.
İşbirliği ve Cezaevi Faaliyetleri
Ceza adaleti sisteminin amacının toplumu suçtan korumak ve suçluların ıslahını sağlamak olduğunu vurgulayan Tunç, cezaevlerinde işyurdu ve eğitim faaliyetlerinin artırıldığını belirtti. Mevcut durumda 372 işyurdu müdürlüğünde 1700 atölye ve tesiste 60 bin hükümlünün çalıştığını ve 77 bin 14 hükümlünün ilkokul, ortaokul ve lise eğitimi aldığını ifade etti.
Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi
Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin kısa süre içinde açıklanacağını belirten Tunç, hukukun üstünlüğünü ve öngörülebilir bir adalet sistemini hedeflediğini söyledi.
Yeni ve Sivil Bir Anayasanın Önemi
Türkiye’nin yeni bir anayasaya ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Tunç, yeni ve sivil bir anayasanın, hak ve özgürlüklerin korunması ve ortak yaşam iradesinin tesis edilmesi için önemli olduğunu ifade etti. Gazi Meclisi’nde yapılacak çalışmalara katkı vereceklerini belirtti.
