Bilim İnsanları, Görme Engelliler İçin Konuşan Hücre Modelleri Geliştirdi
Çorum 15 Temmuz Şehitleri Fen Lisesi’nden bir ekip, görme engellilere yönelik yenilikçi bir eğitim materyali geliştirdi. Biyoloji öğretmeni Mehmet Fidan ve öğrencileri İrem Sultan Şahin ve Zeynep Fidan, dokunma ve işitme duyularını birleştiren benzersiz bir model yarattılar.
Ekip, öncelikle biyoloji derslerinde kullanılabilecek 3 boyutlu hücre modelleri tasarladı. Ardından, bir meyve sineğinin anatomisini modüler bir şekilde 3D olarak canlandırdılar. Modellerine sesli anlatım ekleyerek görme engelli bireylerin hem dokunma hem de işitme yoluyla hücre ve anatomi bilgilerini öğrenmelerini sağlayan bir araç oluşturdular.
“Görme Engelliler İçin Konuşan Hücre Projesi” adlı çalışma, yaklaşık altı ayda tamamlandı ve İzmir Uluslararası İnovasyon, Bilim, Enerji ve Mühendislik Fuarı’nda (IISEEF) büyük beğeni topladı. 10 ülkeden 53 projenin yarıştığı etkinlikte birincilik ödülünü kazandı ve Türkiye’nin gururu oldu. Ekip, bu başarı sayesinde Londra’da düzenlenecek ve 80 ülkeden 500 öğrenciyi bir araya getirecek Gençlik Festivali’nde Türkiye’yi temsil etme hakkı elde etti.
Mehmet Fidan, Türkiye’de görme engelliler arasında eğitim hayatını yarıda bırakma oranının %60, Avrupa’da ise %20 seviyelerinde olduğunu belirtti. Bu durumu eğitim materyallerindeki eksikliğe bağlayan Fidan, şunları söyledi: “Bu eksikliği gidermek için görme engelli öğrencilerimizin öğrenme süreçlerine destek olacak bir model geliştirdik. Hem dokunma hem de işitsel öğrenmeyi birleştirerek onlara avantaj sağlayacak bir tasarım oluşturduk.”
Fidan, projenin yalnızca biyoloji ile sınırlı kalmayacağını belirterek, “Bu yöntemi fizik, kimya, hatta tarih gibi derslerde de uygulamak mümkün. Projemizi yapay zeka ile daha da geliştirmeyi ve Engelsiz Yaşam alanında TEKNOFEST’te sunmayı hedefliyoruz. Eğitim materyali için patent başvurumuzu da yaptık” dedi.
Proje ekibinden İrem Sultan Şahin, geliştirdikleri 3 boyutlu modelleri 3D yazıcıyla ürettiklerini ve yazılım aşamasını da kendilerinin üstlendiklerini vurguladı. “Okulumuzda görme engelli bir arkadaşımızın materyal eksikliğiyle karşılaştığını fark ettik. Bu projeyi, onların eğitimine destek olmak için tasarladık” diyen Şahin, Londra’daki festivale katılmanın kendileri için eşsiz bir deneyim olacağını belirtti.
Ekibin diğer üyesi Zeynep Fidan ise, tasarladıkları modelin Türkiye genelinde görme engellilere yönelik eğitim veren okullarda kullanılmasını arzuladıklarını dile getirdi: “İzmir’deki yarışmada İngilizce sunum yaptık ve farklı ülkelerden insanlarla tanıştık. Londra’da Nobel ödüllü bilim insanlarından eğitim alma ve ünlü üniversiteleri ziyaret etme fırsatı bulacağız. Bu tecrübeler, kişisel ve akademik gelişimimize büyük katkı sağlayacak.”
Proje ekibi, başarılarıyla yalnızca bilimsel bir çalışma ortaya koymakla kalmadı, aynı zamanda eğitimde engelleri aşma yolunda önemli bir farkındalık yarattı. Londra’daki festivalde Türkiye’yi temsil edecek olmanın gururunu yaşayan genç bilim insanları, bu alanda daha büyük hedeflere ulaşmak için çalışmalarına devam ediyorlar.
