Japonya’da Radikal Kök Hücre Nakli Körlüğü İyileştirdi
Japonya’da yapılan çığır açan kök hücre nakilleri, korneası ağır hasarlı üç kişinin bulanık görüşünü önemli ölçüde düzeltti. Bu klinik çalışma, kök hücre araştırmalarında önemli bir atılım olarak görülüyor.
İki yıl sonra, hiçbir ciddi güvenlik sorunu rapor edilmedi ve üç kişinin de kornealarında belirgin bir şeffaflık artışı görüldü.
Çalışma, “limbal kök hücre yetmezliği” (LSCD) adı verilen ve korneada yara dokusu oluşumuna neden olan bir durumdan muzdarip dört katılımcıyı içeriyordu. Gözün beyaz kısmını çevreleyen ve korneayı destekleyen limbus, korneadaki hücrelerin yenilenmesinden sorumlu kök hücreleri barındırır.
Limbustaki kök hücrelerin işlevselliğinin kaybı, zaman içinde görme kaybına yol açar. LSCD’li kişiler şu anda sağlıklı gözlerinden birinden kornea dokusu nakli olabilirler, ancak her iki göz de etkilenirse bir donör nakli gereklidir.
Sağlıklı Kan Hücreleri Kullanıldı
Dünya çapında kornea kaynaklı görme kaybı yaşayan 12,7 milyon kişiden yalnızca 70’te biri nakil imkanı bulabiliyor. Nakil olabilenler için bile doku reddi riski bulunmaktadır.
İndüklenmiş pluripotent kök hücreler (iPSC) burada devreye girer. Herhangi bir insan hücresinden türetilebilen bu kök hücreler, embriyonik bir duruma yeniden programlanabilir ve istenen yetişkin hücre tipine dönüşme yeteneğine sahiptir.
Geçen yıl, Amerikalı araştırmacılar limbal kök hücreler kullanarak kornea hasarı olan iki hastayı iyileştirdiklerini bildirdiler. Osaka Üniversitesi Hastanesi’ndeki Japon bilim insanları şimdi daha da ileri giderek, sağlıklı insan kan hücrelerinden elde edilen iPSC’leri kullanarak hastaların görme yetisini geri kazanmayı başardılar.
Uygulamalar Hala Deneysel ve Potansiyel Olarak Riskli
Laboratuvarda üretilen iPSC’ler, kornea epitel hücre tabakalarına (iCEPS) dönüştürüldü. Bu tabakalar, yara dokusunun çıkarıldığı korneanın üzerine nakledildi ve koruyucu bir kontakt lensle kapatıldı. Nakilden yedi ay sonra, dört hastanın tamamında görme iyileşmesi gözlendi. Ancak bir yıl sonra, en şiddetli görme kaybına sahip olan 39 yaşındaki 4. hastada görme tekrar kötüleşti.
Görme alanında en iyi iyileşme 44 yaşındaki kadın ve 66 yaşındaki erkek hastalarda görüldü. Araştırmacılar, üçüncü ve dördüncü hastalarda, bağışıklık sisteminin nakledilen hücrelere karşı olumsuz bir tepki vermesi nedeniyle aynı gelişmenin elde edilememiş olabileceğini öne sürüyorlar.
Bu küçük ölçekli çalışmalar umut verici olsa da, bu tür uygulamalar hala deneysel ve potansiyel olarak risklidir. Araştırmacılar, çok merkezli klinik çalışmalar yapmayı ve elde edilen cesaret verici sonuçları ilerletmeyi planlıyorlar.
