Tanzimat Dönemi Hikaye Özellikleri
Tanzimat Dönemi, Osmanlı tarihinde yeniliklerin yapıldığı bir dönemdi. Bu dönemde edebiyat alanında da pek çok yenilik geldi. Hikaye ve roman alanında da eser veren yazarlar oldu. Tanzimat Dönemi hikayelerinin özellikleri şöyle:
- Hikayeler günlük hayattan ve tarihten alınmıştır.
- İlk öykülerde meddah öykü tekniğinin etkileri görülür.
- Bazı yazarlar halka, bazıları ise aydınlara hitap etmiştir.
- Halka hitap eden yazarlar sade bir dil kullanırken, aydınlara hitap edenler daha süslü bir dil kullanmıştır.
- İşlenen konular arasında tutsaklık, Batı ve Osmanlı arasındaki farklar, zorunlu evlilikler, aşık olmak ve evlilik gibi temalar yer alır.
- Başlangıçta romantizm akımının etkisi görülür.
- Eserlerde tesadüflere yer verilir.
- Kahramanlar genellikle yaşamın içinden alınmıştır.
- Sonraki dönemde realizm ve natüralizm akımlarından etkilenilir.
- Batılı anlamda ilk öykü türü Tanzimat döneminde edebiyatımıza girmiştir.
- İlk öykü denemesi Emin Nihat’ın “Müsameretname” adlı eseridir.
Tanzimat Dönemi Hikaye Yazarları ve Eserleri
Tanzimat döneminde hikaye türünde eser veren yazarlar ve eserleri şunlardır:
- Ahmet Mithat Efendi: “Kıssadan Hisse”, “Letaif-i Rivayat”
- Emin Nihat: “Müsameretname”
- Sami Paşazade Sezai: “Küçük Şeyler”
- Recaizade Mahmut Ekrem: “Şemsa”, “Muhsin Bey ve Saime”
- Nabizade Nazım: “Yadigarlarım”, “Zavallı Kız”, “Sevda”, “Hala Güzel”, “Karabibik”, “Haspa”
Tanzimat Dönemi Hikaye Yazarlarının Etkilendiği Akımlar
Tanzimat döneminde hikaye yazarları, farklı edebi akımlardan etkilenmiştir:
- Nabizade Nazım: Naturalizm
- Recaizade Mahmut Ekrem ve Sami Paşazade Sezai: Realizm
- Abdülhak Hamit Tarhan: Romantizm
